Manga - trochę o historii.

Dziś porozmawiamy sobie trochę o mandze, przybliżę tło historyczne i jej najbardziej znane podgatunki. Zapraszam do czytania!

Manga w swojej obecnej postaci istnieje już ponad pięćdziesiąt lat, jednak jej korzenie sięgają znacznie dalej. Prawdopodobnie wywodzi się z japońskiego stylu ukiyo-e, oznaczającego "obrazy przepływającego świata", który funkcjonował od połowy XVII wieku.

Ukiyo-e były relatywnie tanim sposobem tworzenia dużej ilości obrazów przeznaczonych głównie dla mieszczaństwa, często stanowiąc rodzaj biuletynu dzielnic rozrywki. Ważną grupą odbiorców grafik byli także samuraje. Pierwotna tematyka ukiyo-e to ulotki reklamowe i programy teatru kabuki, wizerunki słynnych mieszkanek dzielnic rozkoszy, czyli prostytutek oraz sceny z życia tych dzielnic. Dopiero ponad sto lat później popularne stały się, tak dobrze nam dzisiaj znane pejzaże. Od początku rozwoju ukiyo-e szczególną popularnością cieszyły się shunga, czyli książki i grafiki pornograficzne.

Terminu "manga", jako pierwszy użył słynny artysta Hokusai, na początku XIX wieku. Było to określenie na jego szkice o dynamicznej kresce i oznaczało "niepohamowane obrazki".

Manga wyszła poza granice Japonii, dopiero po II wojnie światowej. Na zachodzie (w sumie cały świat jest dla kraju Wschodzącego Słońca zachodem) słowo manga zaczęło odnosić się głównie do japońskiego komiksu. Jest on jednak inaczej traktowany w kulturze japońskiej niż w amerykańskiej. Manga jest formą sztuki, uznaje się ją też za literaturę. Wbrew pozorom manga była i jest krytykowana w Japonii za zawartą w niej przemoc i podteksty seksualne, ale nie ma zakazów prawnych, które by ją ograniczały. Ta wolność pozwala artystom rysować mangi dla każdej grupy wiekowej i na każdy temat. Laikowi z Zachodu manga może się kojarzyć z określonym stylem graficznym, jednakże ten termin oznacza po prostu japońską sztukę tworzenia komiksów. Podobnie jak "anime" w terminologii Japończyków to animacja, nieważne czy to Pokemony, Muminki czy Samurai Jack.

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych cech mangi jest jej minimalizm. Postacie nie są pozbawione szczegółów, ale wszystko zostaje przedstawione w harmonijny i czytelny sposób. Dobrym przykładem może byś nos postaci, który w niektórych ujęciach zostaje sprowadzony do jednej czy dwóch kresek, a czasem nawet pominięty.

Mangi dzieli się zwykle pod względem odbiorców. Przytoczę najpopularniejsze rodzaje:

Shōjo-manga

Są to mangi kierowane zwykle do dziewczyn i młodych kobiet. "Shōjo" to po japońsku właśnie dziewczyna. Fabuła opiera się zwykle na romantycznych historyjkach, często jest to pierwsza miłość i powiązane z nią historie. Na ogół przed główną bohaterką piętrzą się przeciwności od nieodwzajemnionego uczucia przez wyrzuty zawistnej przyjaciółki po sprzeciw rodziców czy okropną rywalkę. Mimo tego wszystkiego jest gotowa do nawet największych wyrzeczeń. Oczywiście w imię miłości.

Shōjo charakteryzuje się delikatną, cienką kreską, a oprawa graficzna jest utrzymana w eleganckim i urokliwym klimacie. Sylwetki postaci są na ogół wysokie i smukłe. W tego typu mangach, aż roi się od przystojnych, małomównych adoratorów, przesłodzonych  scenerii i wszechobecnych płatków wiśni oraz iskierek. Często kwiaty, piórka czy też słodycze układają się w girlandy naokoło obrazków. Osobiście gatunku nie trawię, jednak shōjo ma od groma zwolenników, więc pewnie jest w tych historiach coś, czego moje oczy nie potrafią dojrzeć...

Przykłady: Brzoskwinia, Czarodziejka z Księżyca, Tokyo Mew Mew, Vampire Knight

Shōnen-manga

             „Shōnen” oznacza chłopca, a więc jest to rodzaj mang kierowany do chłopców i młodych mężczyzn. Fabuła opiera się głównie na walkach. Zwykle na samym początku mamy do czynienia z bohaterem-wymoczkiem, który chce stać się silniejszy, żeby osiągnąć swój cel. Po pierwszej wygranej walce kolejna jest przegrana, przez co bohater przechodzi zmiany wewnętrzne, zaczyna mocniej trenować, dzięki czemu daje radę pokonać antagonistę i… Historia zatacza kółko. Przed naszą postacią stają coraz to silniejsi i potężniejsi, a on pracuje nad sobą, by móc ich pokonać.

            Kreska w shōnen jest o wiele grubsza i dynamiczna. Występują „linie pędu”, które sugerują odbiorcy występowanie ruchu i jego prędkość. Sceny są często pompatyczne i niepozbawione dramatycznych elementów. Ogółem rzecz biorąc shōnen opiera się na walkach, walkach robotów, walkach ninja, walkach gangów… Wspominałam o walkach?

Przykłady: Beelzebub, Bleach, Dragon Ball, Fairy Tail

Josei-manga

Josei opowiada o codziennym życiu kobiet w Japonii i jest skierowany do starszych nastolatek i dojrzałej widowni żeńskiej.  Głównymi bohaterkami są najczęściej dorosłe kobiety, rzadziej uczennice czy nastolatki. Ten rodzaj mangi zwykle nie ma podtekstu seksualnego.

Kreska i oprawa graficzna podobna do shōjo, jednak znika jej przesłodzenie. Poruszane tematy są o wiele bardziej dojrzałe, życiowe.

Przykłady: Honey and Clover, Kuragehime, Paradise Kiss, Nana

Seinen-manga

Seinen jest adresowany głównie do dojrzałych mężczyzn. W porównaniu do shōnen poruszane tematy są cięższe, często powiązane z okrucieństwem wojny, rozwoju technologii itp. Pojawią się elementy okultystyczne czy też gore.

Kreska staje się zwykle mniej dynamiczna i bardziej wyrafinowana niż w mangach dla młodszych odbiorców.

Przykłady: Battle Angel Alita, Ghost in the Shell, Hellsing